Thực trạng truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam đang là một chủ đề thu hút nhiều sự quan tâm từ phía doanh nghiệp, người tiêu dùng và các cơ quan quản lý. Trong bối cảnh yêu cầu về minh bạch chuỗi cung ứng ngày càng cao, truy xuất nguồn gốc đã trở thành một yếu tố quan trọng giúp bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Tại Việt Nam, hệ thống truy xuất nguồn gốc hiện đang được phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực nông sản, thực phẩm và dược phẩm. Một trong những giải pháp phổ biến hiện nay là sử dụng mã QR để cung cấp thông tin về nguồn gốc, hành trình sản phẩm từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng. Người tiêu dùng có thể quét mã QR trên bao bì để biết chi tiết về xuất xứ, quá trình vận chuyển và các thông tin liên quan. Tuy nhiên, việc áp dụng mã QR vẫn gặp nhiều hạn chế, như thiếu sự đồng bộ trong quy chuẩn và chi phí đầu tư cho công nghệ.
Ngoài ra, các công nghệ tiên tiến như Blockchain đang bắt đầu được thử nghiệm và áp dụng nhằm cải thiện độ tin cậy của hệ thống truy xuất nguồn gốc. Công nghệ này giúp lưu trữ dữ liệu một cách minh bạch và không thể chỉnh sửa, tạo lòng tin đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên, do chi phí cao và đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, việc áp dụng Blockchain ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, chủ yếu chỉ áp dụng trong một số dự án thử nghiệm.
Một trong những hệ thống truy xuất nguồn gốc đang được sử dụng tại Việt Nam là Agricheck. Agricheck cung cấp giải pháp truy xuất nguồn gốc bằng cách sử dụng mã QR và công nghệ Blockchain, giúp người tiêu dùng có thể kiểm tra nguồn gốc sản phẩm một cách nhanh chóng và minh bạch. Hệ thống này cung cấp thông tin chi tiết về quá trình sản xuất, vận chuyển và phân phối, từ đó nâng cao niềm tin của người tiêu dùng đối với sản phẩm. Agricheck đã được áp dụng trong nhiều dự án nông sản và thực phẩm tại Việt Nam, góp phần tạo nên sự kết nối giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc đáp ứng yêu cầu về minh bạch và an toàn thực phẩm.
Bên cạnh những nỗ lực cải thiện, thực trạng truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất là thiếu sự kết nối và thống nhất giữa các bên tham gia chuỗi cung ứng. Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa có đủ năng lực tài chính và kỹ thuật để áp dụng các công nghệ truy xuất nguồn gốc hiện đại. Thêm vào đó, ý thức về an toàn thực phẩm của một số người sản xuất và người tiêu dùng vẫn chưa cao, dẫn đến việc thông tin truy xuất chưa được đảm bảo chính xác.
Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới yêu cầu hàng hóa nhập khẩu phải có hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng. Các thị trường như Liên minh châu Âu (EU), Hoa Kỳ, và Nhật Bản đều có những quy định nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm xuất khẩu sang những thị trường này phải cung cấp đầy đủ thông tin về quy trình sản xuất, xuất xứ và các tiêu chuẩn an toàn liên quan. Điều này đặt ra thách thức nhưng cũng là động lực để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao tiêu chuẩn sản xuất và đảm bảo sự minh bạch, từ đó cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Để nâng cao hiệu quả của hệ thống truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Nhà nước cần hoàn thiện khung pháp lý và hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa để họ có thể tham gia vào hệ thống này. Đồng thời, cần tăng cường tuyên truyền và giáo dục người tiêu dùng về lợi ích của truy xuất nguồn gốc, từ đó thúc đẩy nhu cầu về những sản phẩm minh bạch, an toàn.
Việc phát triển truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn là yếu tố quan trọng để nâng cao giá trị của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế. Để làm được điều này, cần có sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng từ mọi thành phần trong xã hội.
